Geçen hafta dördüncüsü Bağ-Kur prim borçları konusunda yayınlanan “Borçların Yapılandırılması” konulu yazımıza devam ediyoruz.
Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan Sosyal Güvenlik Kurumuna veya eski Bağ-Kur’a kayıt ve tescilleri yapıldığı hâlde, 30.04.2021 tarihi itibarıyla prim borcu bulunanların, bu tarihten önceki sürelere ilişkin prim borçlarını, 31.10.2021 tarihine, bu tarih hafta sonuna denk geldiğinden 01.11.2021 tarihine kadar ödememeleri veya 7326 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde aynı tarihe kadar yapılandırmamaları hâlinde, prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu (en son 2018 yılı Mayıs ayına ait prim ödemesi yapılmış ise 31 Mayıs 2018 tarihi) itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescillerinin yapıldığı tarih (2017 yılının 06 Mart tarihinde tescilleri yapılmış ise 06 Mart 2017 tarihi) itibarıyla sigortalılıkları durdurulmaktadır.
Durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmemektedir. Bu sürelere ilişkin alacaklar kurumca takip edilmemekte ve bunlara SGK alacakları arasında yer verilmemektedir.
Sigortalılıkları durdurulanlardan eski Bağ-Kur kapsamında çalışmaya devam edenlerin sigortalılıkları 01.05.2021 tarihi itibarıyla yeniden başlatılmaktadır.
Ancak, daha sonra sigortalı ya da hak sahipleri tarafından talep edilmesi hâlinde durdurulan sigortalılık sürelerinin tamamı, prime esas kazanç alt sınırı ile üst sınırı arasında kalmak üzere günlük kazancın 30 katı olarak talep tarihinde kendileri tarafından belirlenecek (Örnek, 2021 yılı için günlük 119,25 ila 894,37 TL arasında olmak üzere prime esas kazanç belirlemesi yapılabilmektedir) prime esas kazanç tutarı üzerinden borç tutarı hesaplanarak ihya edilmekte/canlandırılmaktadır.
Bu şekilde hesaplanan borç tutarının tamamı, borcun tebliğ tarihinden itibaren 3 (üç) ay içinde ödenmesi halinde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmektedir.
Tebliğ edilen borç tutarının 3 (üç) aylık süre içinde tamamen ödenmemesi hâlinde bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmemekte ve ihya hükümleri kapsamında ödenmiş olan tutarlar ilgilinin prim ve prime ilişkin borcunun bulunmaması kaydıyla faizsiz olarak iade edilmektedir. İhya edilerek diğer bir deyişle canlandırılarak kazanılan hizmet süreleri borcun ödendiği tarihten itibaren geçerli sayılmaktadır.
Bu çerçevede sigortalılıkları durdurulanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler hakkında 01.01.2012 tarihinden 09.06.2021 tarihine kadar durdurulan sigortalılık süreleri için genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmamaktadır.
Sigortalılıkları önceki kanunlara göre durdurulanlar için de yukarıda açıklanan sigortalının kendisi ve yakınları tarafından ihya edilmesi diğer bir deyişle canlandırılması ile ilgili hükümleri uygulanmaktadır.
Bağ-Kur prim borçlarına ilişkin yazımızın 29.08.2021 günü yayınlanan 1 inci maddesine konu bölümünde; kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar ile tarımda kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanların prim borçları nedeniyle daha önce çıkan yapılandırma kanunları uyarınca sigortalılık süreleri durdurulmuş olanlardan, 09.06.2021 tarihi itibarıyla ihya edilmemiş/ canlandırılmamış olan veya yapılandırıldığı halde ödeme yapılmamasından dolayı ihyası bozulmuş olan sigortalılık süresine ait primlerinin, kendileri veya yakınlarının başvurusuna binaen, primin ait olduğu yıl ve ayın günlük prime esas taban ve tavan kazancı üzerinden hesaplanarak, ödenmesi gereken tarihten 09.06.2021 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınmak suretiyle hesaplanacak tutar üzerinden ödenmesi söz konusu iken, 2 nci maddesine konu bölümünde ise,31.10.2021 tarihine (bu tarih hafta sonu olduğundan 01.11.2021 tarihine) kadar yapılandırma yapılmamış veya yapılandırma yapılmış olsa bile ödeme yapılmamış olması, 02.11.2021 tarihinden itibaren sigortalı veya hak sahibi yakınınca ihya/canlandırma için başvuruda bulunulması ve durdurulmuş olan sigortalılık sürelerine ilişkin primlerin 2021 veya 2022 yılı prime esas günlük kazanç taban veya tavanı arasında belirlenecek kazanç üzerinden hesaplanarak ödenmesi mevzu bahistir.
Sonuncusu olmak üzere yapılandırma konulu yazımız devam edecektir. Yazımızın 29.08.2021 günü yayınlanan 4. bölümünde sözü edilen uzatma işlemi gerçekleşmiş ve 26.08.2021 tarihli Cumhurbaşkanı kararıyla, yapılandırma başvuru ve ödeme süreleri 1 (bir) ay uzatılmıştır.
Bu vesileyle tüm okuyucularımızın 30 Ağustos Zafer Bayramı kutlu ve mutlu olsun.
İş, Sosyal Güvenlik ve İşkur konularındaki sorularınız beklenmektedir.
ulubeyhukuk@gmail.com 0(532)406 87 79
Raşit ULUBEY
İş, Sosyal Güvenlik,
İşkur Uzmanı ve Danışmanı
