Yaklaşık 20 Ekim 2020’den itibaren dünyadan koronavirüs salgınında “ikinci dalga” başladı. Birinci dalgadan edinilen deneyimle devletler paniklemeden daha sağlklı tedbirler alıyorlar. Ekonomiyi, ulaştırmayı, eğitim hizmetlerini mümkün olduğu kadar aksatmamaya çalışıyorlar. Türkiye de bu küresel gelişmeler ışığında günlük hayatı düzenliyor. Okullarda yüz yüze eğitim alanların sayısı artırılıyor. İhracat ve ithalat, sanayi üretiminde, tarım ve hayvancılıkta büyük aksamalar görülmüyor derken 30 Ekim 2020 tarihinde İzmir ve çevresinde can ve mal kaybına neden olan, ilk kez ülkemizi tsunami ile tanıştıran bir deprem meydana geldi. Bu deprem, risk altındaki İstanbul gibi bazı illeri harekete geçirdi. Dolayısıyla yazılı, görsel medyada koronavirüs ve bunun etkilediği sağlık alanlarıyla ilgili terimlerin, söz takımlarının yanına deprem terimleri de eklendi. Eğitim, ekonomi zaten her zaman gündemdeki yerini korumaktaydı. 20 Kasım 2020 gecesinden itibaren yeni önlemler devreye girdi. 30 Ekim-16 Kasım 2020 tarihleri arasındaki yazılı ve görsel medya taramalarımız sonucunda bakınız önümüze hangi yeni İngilizce, yarı İngilizce yarı Türkçe ve seyrek olarak da Türkçe terim ve söz takımları geldi?
Aç kapa önlemi (bulaşın yayılmasını önlemek için), akıllı stetoskop (koronayı teşhis eden), alerjen protein (buğdayda), algoritma astroloğu, alfa erkek, astrobiyoloji
Bina otopsisi (deprem riskini belirleme), biyomedikal kalojen, bluetooth kulaklık (müziğin sadece kulakla duyulmasını sağlayan kulaklık)
Deepfake (derin sahte), defansif strateji (korona döneminde şirket tutumu), demir korozyonu, deprem izolatörü, dijital süpermodel (Shudu), D-Dimer Testi (kandaki pıhtılaşma riskini ölçme testi), dokosaheksaenoik asit (DHA, anne sütünde), downtown
Eğim atımlı fay, endorfin salgısı, epigenetik terapist
Fashion mall konsepti (korona döneminde), ferritin (demir yüklü protein)
Gen skanseri
Hematokrit, hepasin iğne (kandaki pıhtılaşmayı önleyici), HES kodlu hayat (2. dalga dönemi önlemi), hiperferritin, hiyalüronik asit (akciğerlerde salgılanan asit), humanoid (insansı robot), hidrolize etmek
İmmünoglobulin, interfereon (virüslere karşı etkili biyolojik molekül), irrite olmak
Karbonatlaşma (betonda ufalanma), kardiyovasküler hastalıklar, karot testi (binaların depreme dayanıklılığını ölçen), kolon, konvansiyonel medya
Level (seviye) atlamak, atlatmak, looser (kaybeden)
Malnütrisyon (yetersiz beslenme), medifikasyon, medikal beslenme ürünleri, metastatik hastalıklar, mindful eating (şeker hastaları için önerilen beslenme biçimi)
Nazal kanülle oksijen tedavisi (koronavirüs hastaları için), nöromüsküler nütrisyon, nütrisyonel
Otokrasi kültür virüsü
Ostrojen reseptörü
Pan-art (salgın dönemi sanatı), parasetamol, progesteron reseptörü
Reye sendromu (ölümcül, tedavisi olmayan bir hastalık)
Sekel, sentetik medya (yapay zekâ medyası), sentezleme teknolojisi, sivri uç proteini (Alman-ABD ortak aşısı), sessiz parti (müziğin sadece kulaklıkla duyulduğu korona dönemi eğlencesi), seyreltilmiş ve sakinleştirilmiş hayat (2. dalga önlemi), soft power (yumuşak güç-sanat), stres transferi (deprem fayları arasında)
Telomer, terapötik (tedavi edici), toksik maskülinete (erkeksilik), toksil dil (nefret ettirici, düşmanlaştırıcı, bölücü, kışkırtıcı konuşma ve yazma biçimi, üslubu)
Webinar
Yapay antikor kokteyli, yeni koronavirüs (virüsün mutasyona/değişime uğramış şekli), 20 A. EU 1 (Koronavirüsün mutasyona/değişime uğramış yeni bir türü), 20 onotik patojen
Zoonotik patojen
Kalıplaşmış, atasözü gibi kullanılan yeni iki koronavirüs sözü daha:
Maske su, mesafe ekmektir.
Sigara, koronavirüsün ikiz kardeşidir.
Maskesiz, mesafesiz, hayatın eve sığmadığı sağlıklı günlerde buluşmak dileğiyle…
NAİL TAN
