“Kademeli Normalleşme” adımlarının atıldığı 1 Mart 2021 öncesi, Şubat 2021 ayı basın taramamız sonrası bir yazı daha kaleme almak farz oldu. Şubat ayının şüphesiz en önemli olayı birinci ve bazı kamu kurumları için de ikinci doz Çin’de üretilen koronavirüs aşısının uygulanmasıydı. Ay sonuna doğru, iki doz aşı toplamı 9 milyonu aştı. Dünyada birçok ülkeye göre başarılı bir sonuç alındı. Diğer yandan, illerin salgının yayılış rakamlarına göre değerlendirildiği, haftalık paylaşımlar yapıldığı bir döneme girildi. İller dört gruba ayrıldı. İl Hıfzısıhha Kurullarına (Neden “Sağlık Kurulu” denmez?) kısıtlamaların kaldırılması konusunda yetki verildi.
Şubat ayı taramalarımız sonucunda şu koronavirüs dil ve edebiyatı tablosu ortaya çıktı:
Akut hastalık (kısa sürede iyileşen hastalık), akut alevlenme (zaman zaman hastalığın atak yapması), akut lenfadenit, akut hepatit, Amazon mutasyonu (koronavirüs mutantı), anafilaktik şok (ölümcül şok), Anti-5 lg6 antikorları (bağışıklık sağlayıcı), antiinflamauar, antijen testi (uçak yolcularına), antiviral maske, ASG mikrokürecik aşı taşıma teknolojisi.
COVID-Seyahat Kartı/Aşı Pasaportu.
Dopamin orucu.
E-Maske (koronavirüse karşı elektronik maske), eliminasyon diyeti.
Farmakolojik ajan.
Genomik sürveyans ağı.
Heteronormatif, hedonizm (korona salgını sonucu beklenen eğlence yoğunluğu).
İnflamasyon (iltihaplanma), inflamatuar bozukluk, insomnia (uyku kaybı hastalığı), illümati.
Kaygı-21 (Koronavirüs salgınının tetiklediği kaygı bozukluğu), kademeli normalleşme (1 Mart 2021 sonrası), koarsetin molekülü, koronasomnia (korona salgının yol açtığı yeni uykusuzluk hastalığı), kronik (uzun süreli hastalık), kovivak (ikinci Rus aşısı), kurkimin.
Mekanik bariyer (maske), mentörlük, mikrografi (mikroskopik fotoğraf), Molnapiravir (koronavirüs salgınının etkili ilacı), Mutant Covid-19 çeşitleri (İngiltere V-1, Güney Afrika V-2, Brezilya V-3, Amazon V-4), mutasyonmatik.
Neutron antiviral kumaş (mikrop öldüren maske kumaşı), nötralizan antikor.
Otoimmün.
Polifenol, post-covid sendromu (koronavirüs hastalığı sonrası oluşan hasar).
RNA polimeraz enzimi (mutasyona neden olan enzim), riskli iller, (mavi renkli/düşük riskli, sarı renkli/orta riskli, turuncu renkli/yüksek riskli, kırmızı renkli/çok yüksek riskli), romatoid artrit (romatizmal hastalık).
Seküritizasyon kredisi (bankacılıkta), seratonin coşkusu (egzersizle oluşuyor), siber zorbalık (koronavirüs salgınında gelişti), spike (koronavirüsün dış yüzeyindeki sivri uçlu protein çıkıntıları), süngeristkişilik (koronaya dirençsiz).
Tapsigargin (yeni tip koronaya karşı etkili bitkisel madde), teflonist kişilik (koronavirüs salgınına dirençli), teknofobik.
Koronavirüs salgının ortaya çıkardığı yeni terimler, kavramlar: Entübe aşk, koronafobi, korona depremi, korona boşanması, korona düğünü, korona cenazesi, korona iflası, korona fırsatçılığı, korona selamı, korona obezitesi, korona kazığı, korona zammı, korona sınavı, korona bebeği, korona yorgunluğu, maske modası, maske kirliliği.
Koronavirüsün edebiyatımıza kazandırdığı bazı cümleler:
- Bunlar iyi günlerin, daha koronalı günlerin gelecek!
- Duyguların pozitif mi, negatif mi? Anlayalım.
- Ecelin koronadan olsun!
- Filyasyon sağlam mı, değil mi?
- Korona gibi başına taş düşsün!
- HES’im olmadan sokağa çıkmam, neme lazım bir gören olur.
- Korona gibi girdin hayatıma. Ne zaman çıkacaksın?
- Korona seni öpsün!
- Koronalar bulaşacasıca!
Kastamonu, riskli iller sıralamasınada iyi bir yerde. Dileriz bu başarısını sürdürsün! Sağlık çalışanları, eğitimciler, esnaf ve sanatkârlar herkesin yüzü gülsün!
NAİL TAN
