Ebedî dostum Metin Boyacıoğlu 26 Aralık 2021 tarihinde yeni yıl hediyesi olarak üç kitap yolladı İstanbul’dan. Biri Kastamonu merkez, İnebolu ve Küre ilçelerindeki liselerde Türk dili ve edebiyatı öğretmenliği dolayısıyla hemşehrilerimizin yakından tanıdığı değerli öğretmen Ali Turgay Karayel imzalı bir anı kitabı: Bir Çiçek Yolumu Kesti (Ankara 2020, 112 s., Yazılı Kâğıt Yayınları: 62). Diğerleri ise onun editörlüğünü yaptığı yine anı türünde iki kitap: Mehmet Can; Yazarak Yaşıyorum ve Şakir Kaba; Yorgancı.
Önce Ali Turgay Karayel’i kısaca tanıyalım:
Çorum’un Kargı (Tosya’nın eski nahiyesi, 1936-1953 Kastamonu’nun ilçesi ) ilçesinde doğdu (1981). Kargı’da Cumhuriyet İlkokulu (1992)ve Kargı Lisesi orta kısmından (1995) sonra Çorum’da Anadolu Öğretmen Lisesinde (1999) ilk ve orta öğrenimini tamamladı. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği Bölümünü bitirdi (2004). Sırasıyla Düzce Akçakoca (2004-2008), Kastamonu İnebolu (2008-2011), Kastamonu merkez (2011-2012), İstanbul (2012-2019) ve Kastamonu Küre’de (2019-2020) bazı İlköğretim Okulu ve Liselerde Türkçe, Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenliği yaptı. Hâlen Kastamonu şehir merkezindeki bir lisede (Şeyh Şabân-ı Velî İmam Hatip Lisesi) öğretmenlik görevini sürdürüyor.
İlk yazısı Çorum A. Öğretmen Lisesinde öğrenciyken Çorum Haber gazetesinde yayımlandı. Türk dili ve edebiyatı öğretmenliği eğitimi sırasında planlı, yaratıcı yazmayı öğrendi. İnebolu’da öğretmenken İneboluPostası gazetesinde (2009), Kastamonu Küre’ye atandığında da Kastamonu ve Sözcü gazetelerinde (2019-2020) yazmayı sürdürdü. Varlık, Çağdaş Türk Dili, Öğretmen Dünyası, Sincan İstasyonu, Sözcükler, Öykü Gazetesi, Cumhuriyet ve Şiirden gazete ve dergilerinde yayımlanan öykü/hikâye, deneme, anı/hatıra, inceleme ve söyleşileriyle tanındı. İlk öykü kitabı Karşılaşma 2019 yılında Bilgi Yayınevince yayımlandı.
Ali Turgay Karayel’in adını çok sevdiği şair Cemal Süreya’nın bir şiirinden aldığıBir Çiçek Yolumu Kesti kitabı, edebiyatın anı türünde. Yer yer deneme ağırlıklı yazılar da var. Bizim de ana mesleğimiz. Türk dili ve edebiyatı, Türkçe, edebiyat grubu öğretmenliği. Altı ders yılı, atanacak öğretmenlerin titizlikle seçildiği İlköğretmen Okullarında [ Van Alpaslan İlköğretmen (1962-1965), Kastamonu Kız İlköğretmen (1965-1968) ve dört ay Mardin Kız İlköğretmen Okulu (1970)] öğretmenlik yapma onurunu yaşadığımızdan her anı ilgimizi çekti. Yaşadığımız olaylarla örtüşen bazı anılar duygularımızı ısıttı. Özellikle, okuma sevgisini kazandırma yönündeki çabalarını çok takdir ettik. Okuma sevgisini kazanan çocuk, genç aile ortamındaki olumsuz etkilerden kolaylıkla sıyrılabilmekte, sağlam bir kişiliğe kavuşabilmektedir.
Ali Turgay Karayel’in akıcı bir anlatımla yazılmış anıları, çocukluk döneminden başlamakta; ilkokul, ortaokul, lise ve üniversite öğrencilik yıllarıyla sürmektedir.Üniversiteyi bitirince Düzce Akçakoca Beyören İlköğretim Okulunda Türkçe öğretmeni olarak meslek yaşantısına ilk adımı atmış, asıl öğretmen olduktan sonra da liselerde görev yapmıştır: Akçakoca Turizm ve Meslek Lisesi, İnebolu Anadolu Lisesi, Kastamonu Merkez Aytaç Eruz Lisesi, İstanbul Beyoğlu Güner Akın Lisesi ve İstanbul Dilnihat Özyeğin Anadolu Lisesindeki öğretmenlik anıları mesleğe yeni giren Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenlerine yol gösteriyor. Memleketi Kargı’nın kültürel, ekonomik hayatıyla ilgili anıları ise unutulmakta olan bazı kültürel değerlerimizi canlandırıyor, Türk ulusunun halk kültürü arşivinde yer almalarını sağlıyor. Anılarda adı geçen şair ve yazarlardan bir bölümünü gördüğümden (Adnan Binyazar, Mahsunî Şerif, Emin Özdemir gibi) onlarla ilgili yaşadıklarımız gözlerimizin önünde beliriveriyor.
Kitapta yer alan anılar, sırasıyla şu başlıkları taşımakta:
Babamla Ben, Babaannem, Öykü Parası, Adına Yakışır, Bedava Yaşıyoruz, Öğretmenim Rıza Kalkan, İstanbul’un Orta Yeri Sinema, Tören Adamı, Uçan Denetmen, Yiyin Efendiler Yiyin, Amerika Urguya, Buluşmak, Sınıf, Çüş, Matematik, Karşıyım, Gittim Gitmedim, Sakal Bıyık, Adnan Binyazar, Ağlatan Kitap, Sedat Sever, Dedem, Dayak Kuşağı, Din İman, Tekerlek, Horoz, Gizli İş, Kaygı, Düğme, Yazmaya Niçin Başladım?/1, Yazmaya Nasıl Başladım?/2.
A.T. Karayel, kitapta yer alan anılarında toplumsal sorunlara yönelik eleştirilerde de bulunarak aydın görevini yerine getirmeye çalışıyor. Nitekim bu kitapta yer almayan, çoğu Cumhuriyet’te yayımlanmış suya sabuna dokunan yazılarında Ali Turgay Ali, Ali Turgay Atay, Ali Turgay Ilgaz gibi takma adlar kullandığını kitaptaki son anısında açıklıyor.
Karayel, yazarlık yolunda emin adımlarla yürüyor. Tek endişem, bizim devlet geleneğimiz her nedense yazar memur, öğretmenleri sevmez. Oysa, özellikle edebiyat öğretmenleri arasında çok iyi yazarlar çıkmıştır. Biz de bürokraside bunun sıkıntılarını çok yaşadık. Her yazımız, şiirimiz didik didik edildi. Avrupa’da ise yazar öğretmenler takdir görür. Bir de, edebiyat öğretmeninin görev yaptığı ilin yaşayan veya ölü şair ve yazarlarına da eğilmesi gerekir. Rıfat Ilgaz, memur babasının görev yaptığı Cide’de doğmuş, Kastamonu’da okumuş, bu ili sevmiş ama nüfus kâğıdında Bartın’a kayıtlı. Bartınlılar da sahip çıkıyorlar. Bartın’dan çok Kastamonu’ya yakın. Bizim Orhan Şaik Gökyay, M. Behçet Necatigil, Şükûfe Nihal Başar, Hakkı Kâmil Beşe, Siyami Özel ve Sabahattin Engin’imiz ve nice yaşayan ünlü değerlerimiz de var. Üniversitelerde ders veren çoğu Prof. unvanlı yeni ve eski edebiyat öğretim üyelerimiz var. Onları da öğrencilerinize tanıtmanız iyi olur.
Karşılaşma, ardından Bir Çiçek Yolumu Kesti… Kırk yaşında çok iyi, başarılı adımlar bunlar… Ali Turgay Karayel’in adını bundan böyle edebiyat severler daha sık duyacaklar… Adım gibi eminim… Cemal Süreya’nın bir denemesinde başlık olarak kullandığı İran atasözü; “Türkçe bilenin işi rast gider.” daima yolunu aydınlatacak… Başarıdan başarıya koşacak…
NAİL TAN
