1900’lü yılların göç şampiyonu bölgelerinden biri olan Kastamonu’da rüzgar tersine dönüyor, başta İstanbul olmak üzere gurbetteki Kastamonulular birer ikişer sıla yolunu tutmaya başladı, dünyanın ekonomik gidişatı tersine göç katarlarını sürekli kılacak gibi duruyor…
Tersine göç hareketliliğinin Kastamonu’ya etkisi nasıl olacak peki?
Bu sayede oluşacak nüfus hareketliliği Kastamonu’nun faydasına mı olacak yoksa zararına mı?…
Yeni bir “sosyoloji” oluşuyor.
Hep istendi aslında “tersine göç”…
Geçmiş hükümetler “kentten köye”, gurbetten sılaya” vatandaşları çekmek için az uğraşmadı.
Bırakın ucundan başarı yakalamayı, kırdakini yerinde tutmaya bile yetmedi devletin onca çabası, onca destek rafta kaldı…
Bavulunu sırtlayan evvela ilçeye, ardından merkez ilçeye, fren tutmayan metropollere yolunu düşürdü.
Tarlalar orman oldu…
Kuş cıvıltısı bile kalmadı köylerde.
Pandemi ile birlikte “tersine göç” ateş aldı…
Kent yaşamından bunalan “varsıl” kesim “baba ocağı” yolunu tuttu, kırdan bağı kopanları ise seçip beğendikleri kır kasabalarını ikamet yaptılar.
Varsıl akını arsa ve konut fiyatlarının talep ölçüsünde artırdı…
Varsıl kesime yönelik dolaylı yatırımların da etkisiyle, senelerce kendi halinde bırakılmış kır yerleşimlerinde yeni bir sosyoloji oluşmaya başladı.
Pandemi sonrası oluşturulan “yeni dünya düzeni” ardından kırlara “ikinci” tersine göç akını başladı…
Büyükşehirlerde “doyamayan, barınamayan, umudu kalmayan” kesimler baba ocaklarının yolunu tutmaya başladı.
Hemen her Anadolu şehrinde bu yönde haberler çıkmaya başladı…
Gurbetçiler geri dönüyor.
“Yandım Allah göçü” bu…
Yaralı turnaların baba ocaklarına geri dönüşü.
Kastamonu bu hareketlilikten nasibini en fazla alacak illerden biri…
“Hayrolsun.”
Not: “Tersine göç” ile geri dönenlerin öncelikli uğrakları kır olduğu için “tarımsal” üretim alanındaki etkilerinin ölçülmesi üzerine ülkemizde “pilot” projeler başlamış durumda…
“Siirt Tarım ve Orman İl Müdürlüğü” misal, “kentsel alandan kırsal alana daimi, mevsimlik ve günlük tersine göç hareketlerinin oranı, nedenleri ve etkilerinin araştırılması amacıyla” çalışma başlattı, söz konusu anket Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’nün tarım politikalarına da altlık teşkil edecek, 443 aile üzerinden bilgiler toplanacak.
Benzer ölçümleme projelerinin farklı alanlarda başka illerde de yapıldığından şüphe yok…
Olmasa bile, örnek olması bakımından, Kastamonu “tersine göç” üzerine yapılacak “ölçümleme” çalışmasına adım atabilir.
“Ekonomi, sosyoloji, psikoloji” gibi başat alanlar üzerinden yapılacak çalışma ilin gelecekteki şeklini bugünden görmeye olanak sağlayacaktır…
Tedbirler geç kalmadan alınabilir bu sayede.
“Öngörü” olmazsa…
“Son görü” acı tablolara mahkum kalabilir.
MUSTAFA AFACAN
