Prof. Dr. Eyüp Akman, babaocağı Araç’ta yaşanan sorunu kaleme aldı, çözüm istedi
11 Ağustos 2021 tarihinde Kastamonu genelinde meydana gelen büyük sel felaketinde gözler Bozkurt ve İnebolu’ya çevrildiği için diğer ilçelerde yaşanan sel baskınları pek gündeme gelmemişti. Gündeme gelmeyen felaketin yaşandığı yerlerden biri de Araç ilçesi Oycalı köyü bahçelerinde yaşanan sel felaketiydi. Bu bahçeler Karadere’den gelen Cibit çayının kenarında bulunmaktadır. Bu çayın Araç Çayı’na katılacağı mevkiye HES (Hidro Elektrik Santrali) kurulmuştur. Araç Çayı, Saltuklu köyü tarafından, HES kanallarıyla Cibit çayının ana yatağına akıtılmıştır. Bunun için de büyük bir havuz oluşturulmuştur. Bu havuz, hem Cibit çayından gelen hem de Araç çayından gelen su ile doldurulmaktadır. Bu havuzdaki su ile elektrik üretilmektedir. Normal zamanlarda Cibit çayından gelen su, kendi yatağından akarak bu havuza akmaktadır. Fakat aşırı yağış olduğu zaman Cibit çayı suları kendi yatağına sığmamakta, taşmaktadır. Taşan sular bu kanala/havuza giremeyince tam beş köyün (Oycalı, Kayabaşı, Kızılören, Ahatlar, Kayaboğazı) tarım arazisine yayılmak zorunda kalmaktadır. Aslında HES, kendi kanalını Cibit çayı yönüne, geriye doğru 500 metre daha uzatsaydı Cibit çayı da kanal içinde olacak, sular taşmayacaktı.
İlk sel baskını 11 Ağustos 2021 tarihinde yaşandı ve ekili olan pek çok bahçe zarar gördü, ağaçlar kökünden devrildi, bahçelerin çitleri yıkıldı. Dört köyün muhtarı 3 Eylül 2021 tarihinde DSİ’ye Araç Kaymakamlığı aracılığıyla dilekçe ile durumu bildirdi. DSİ de 22 Eylül 2021 tarih ve E-64731956-118-1586411 sayılı yazı ile ilgili muhtarlara tebligatta bulundu. Dilekçelerine cevap olan bu yazının sonunda şunlar denilmekteydi:
“Bölgede Cibiş Çayından sebepli ileride olabilecek taşkınların önlenmesi amacıyla, taşkın koruma seddelerinin/duvarlarının membaya doğru 500 metre uzatılarak (Hasan Gölüne kadar) buradaki yamaçlara saplanması gerekmektedir. Proje çalışmalarının ivedi şekilde başlatılması ve akabinde onay alacak tesislerin yapılması hususunda….).”
Görüldüğü gibi DSİ’nin kendisi de geriye doğru, Cibit çayı yönüne 500 metrelik kanal/duvarın yapılmasını zorunlu görmüş, ileride taşkınların olabileceğini belirtmiştir.
Maalesef korkulan olmuş, 8 Nisan 2022 tarihinde Cibit çayı çoğalarak büyük bir taşkına, felakete sebep olmuştur. Yatağına sığmayan ve HES kanalına giremeyen sel suları, dört köyün tarım arazine yayılmış, verimli tarım topraklarını alıp götürmüş, bahçelerde bulunan evlerin içine girmiş, bir kısmı ekilmiş olan tarım ürünlerine zarar vermiştir. Hatta aynı gün HES havuzunda/kanalında Saltuklu köyünden Döndüye Tüzün’ün de ölüsü görülmüştür. Kadının bu HES havuzuna nasıl düştüğü veya oraya sel sularıyla başka bir yerden mi geldiği ilgililerin araştıracağı bir husustur.
Sonuç olarak şunları söyleyebiliriz. Hidro Elektrik Santrallerinde elektrik üretmek son derece faydalı bir durumdur, vatana millete yararı büyüktür. Fakat bu tür tesislerin mala, cana zarar vermemesi gerekir. Bunların yetkililerce düzenli olarak denetlenmesi gerekir. Maddi zararlar telafi edilebilir. Allah korusun, can kaybı yaşandığında bunun telafisi nasıl olacaktır?
Yetkililerden ricamız, halka kulak vermeleri, onların sorunlarına acil çözüm bulmalarıdır.
