Kastamonu Kent Tarihi Müzesinde 2021 yılında UNESCO Dünya Miras Listesine alınan Çatalhöyük’teki arkeolojik kazılar konuşuldu. Kazı Başkanı Doç. Dr. Ali Umut Türkcan, Karadeniz Bölgesinde yıllardır yeteri kadar arkeolojik kazıların yapılmadığını ve Neolitik döneme ait yaşam kalıntılarının gün yüzüne çıkarılamadığını söyledi.
Kastamonu’da Kent Tarihi Müzesinde Bilim Günleri’nin ikincisi düzenlendi. Mimar Vedat Tek Kültür ve Sanat Merkezi’nde gerçekleştirilen Bilim Günleri’nin ikinci konusu ise Dünyanın en çok tanınan Neolitik dönem yerleşimi olan ve 2012 yılında UNESCO Dünya Miras Listesine alınan Çatalhöyük’teki arkeolojik kazılar oldu.
Çatalhöyük Kazı Başkanı Doç. Dr. Ali Umut Türkcan, dünyanın gözünün üstünde olduğu Çatalhöyük arkeolojik yerleşiminin son dönemdeki gelişmeleri Bilim Günleri’nde ele alındı.
Neolitik Dönem Anadolusu ve Yakın Doğu Coğrafyasının en önemli yerleşimi olan Çatalhöyük’ün Konya’nın Çumra ilçesine yer aldığını söyleyen Çatalhöyük Kazı Başkanı Doç. Dr. Ali Umut Türkcan, Çatalhöyük MÖ. 7000 yıllarından itibaren yerleşim ve 1958 yılından bu yana aralıklarla kazıldığını söyledi. Türkcan, arkeolojik yerleşme ana tanrıça heykelcikleri, dünyanın bilinen en eski duvar resimleri ve en eski şehir planı, kafatası ile boğa kültü ve döneminin metropol büyüklüğü ile tanınan yerleşimin yeni hikayelerinin yer aldığını kaydetti.
Karadeniz Bölgesinde yıllardır yeteri kadar arkeolojik kazıların yapılmadığını ve Neolitik döneme ait yaşam kalıntılarının gün yüzüne çıkarılması gerektiğini söyleyen Türkcan, özellikle Kastamonu’nun Karadeniz bölgesindeki arkeolojik açıdan tarihe yön verebilecek öneme sahip olduğunu belirtti.
Türkcan, konuşmasının devamında sunum eşliğinde Çatalhöyük’te yapılan kazı çalışmalarıyla ilgili katılımcılara bilgiler vererek, Çatalhöyük’ün Avrupa’nın ilk başlangıç yeri ve tarihi büyük öneme sahip olduğunu söyledi.
“Yerel değerlerimizin farkına verebilmek ve anlayabilmek adına Bilim Günlerini düzenliyoruz”
Kastamonu Kent Müzesi Müdürü Arkeolog Dr. Murat Karasalihoğlu ise, “Kentimize değer katmak, bilimsel anlamda kentimizin ve çağımızın gelişiminde rol oynamak; en önemlisi evrensel bilimi kentlilerle buluşturmak için bilim şölenimizi başlattık. Yerelden yola çıkıp evrensel bilgi ve gelişmelerle yan yana gelmek çabamızda, motto olarak ne kadar yerel olursak o kadar evrensel entegrasyonu gerçekleştirebiliriz diye düşünüyoruz. Yerel değerlerimizin farkına varabilir, anlayabilir, kendimizi-toplumumuzu-kültürümüzü ve habitatlarımızı oluşturanların ne olduğunu kavrayabilirsek o kadar evreselde de yer alabileceğimizi savunduğumuz bir dünyada, bilim ve bilginin bu amacı gerçekleştirmenin en önemli araçları olduğunu düşünüyoruz. İşte bizlerde bu amaç doğrultusunda Kastamonu Kent Müzesi Bilim Günleri aracılığıyla bilimin ve bilginin her gün yeni bir şeyleri ekleyerek ilerlediği yoldan geri kalmamak için çaba sarf ediyoruz” dedi.
“Sadece arkeolojinin değil çok sayıda bilimsel disiplinin gözlerini çevirdiği bu gelişmeler insanlığı heyecanlandırmaktadır”
Dünyanın en çok tanınan Neolitik dönem yerleşimlerinden biri olan Konya’daki Çatalhöyük arkeolojik yerleşimi ve onun yeni gelişmelerini Bilim Günleri’nde ele aldıklarını söyleyen Arkeolog Dr. Murat Karasalihoğlu, “Son çeyrek asırda insanoğlunun yerleşik yaşama geçmesi ve tarım yapmaya başlaması ile kısaca tanımlanan Neolitik dönemle ilgili devrimsel değişimler olmaktadır. Bu değişimler Göbeklitepe, Karahantepe, Sayburç, Harpetsuvan gibi yerleşimlerde ortaya çıkarılan ve Taş Tepeler diye adlandırılıp yerleşik bilgilerimiz açısından çığır açıcı verilere sahip gelişmelerle görülmektedir. Sadece arkeolojinin değil çok sayıda bilimsel disiplinin gözlerini çevirdiği bu gelişmeler insanlığı heyecanlandırmaktadır. Bu değişimlerle birlikte Çatalhöyük’te de değerli hocamızın başkanlığında ve çok uluslu bir ekiple yapılan çalışmalarda 2020’lerden itibaren ele geçen verilen Neolitik dönemin bir başka evresi için yeni okumaları gerekli kılmıştır. Neredeyse kentleşmenin en erken örneği, daha önceden hiç bilinmeyen sokak yapısının ortaya çıkması hatta bir ekmek somunu gibi bulgularla heyecanlandığımız gelişmelere bugün burada şahit olacağız. Önümüzdeki günlerde dünyanın en büyük arkeoloji sempozyumlarından biri olan ve Kültür ve Turizm Bakanlığımız tarafından gerçekleştirilen Uluslararası Kazı ve Arkeoloji Sempozyumu öncesinde Çatalhöyük’ün yeni hikayelerini ilk defa bizimle paylaşacak olan ve değerli bilim insanı hocamıza sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum” şeklinde konuştu.
• Vedat Yunus İkizoğlu (İHA)
