7256 sayılı Torba Kanunla yapılandırma dışında başka düzenlemeler de yapıldı.
Bu düzenlemelerden biride işsizlik ödeneğine hak edecek şekilde işten ayrılanlar konusunda yapılmış olan düzenlemedir.
İşsizlik ödeneğini hak edecek şekilde işten ayrılan sigortalı işsizler, işten ayrıldıkları tarihten önceki son 120 günde iş/hizmet akitlerinin devam etmesi koşuluyla işten ayrıldıkları tarihten önceki son 3 yıl içinde işsizlik sigortası prim gün sayılarına göre işsizlik ödeneğine hak kazanmaktadırlar.
İşten ayrıldıkları tarihten önceki son 3 yıl içinde;
Prim ödeme gün sayıları 600 – 899 gün arasında olan sigortalı işsizler 180 gün
Prim ödeme gün sayıları 900 – 1079 gün arasında olan sigortalı işsizler 240 gün,
Prim ödeme gün sayıları 1080 gün, diğer bir deyişle son 3 yılın tamamında her ay 30’ar gün işsizlik sigortası primi olan sigortalı işsizler 300 gün,
Süreyle işsizlik ödeneğine hak kazanmaktadırlar.
İşsizlik ödeneği miktarı, sigortalı işsizin işten ayrılma tarihinden önceki son 4 aylık prime esas kazancının günlük ortalamasının %40’ı kadardır. En fazla işsizlik ödeneği miktarı ise brüt asgari ücretin %80’i oranındadır.
Bir aylık miktarı 2.349,- TL olan 2020 yılı brüt asgari ücretine göre sigortalı işsizlerin 2020 yılında en az alabilecekleri işsizlik ödeneği aylık 1.177,20 TL’dir. En fazla alabilecekleri işsizlik ödeneği miktarı ise aylık 2.354,40 TL’dir. Bu miktarlardan sadece %0 7,59 oranında damga vergisi kesilmektedir.
En fazla miktardaki (Brüt asgari ücretin %80’i oranında) işsizlik ödeneğine hak kazanabilmek için son 4 ayda asgari ücretin en az 2 katı tutarındaki prime esas kazançtan işsizlik sigortası priminin ödenmesi gerekir.
İşsizlik ödeneğini hak edecek şekilde işten ayrılan ve en az 1 gün ve en fazla 89 gün işsizlik ödeneğinden yararlanan sigortalı işsizler, işten ayrıldıkları tarihi izleyen 90 gün içinde sigortalı olarak işe girmeleri halinde aranılan diğer şartların yerine getirilmesi koşuluyla getirilen yeni desteğe hak kazanmaktadırlar.
Aranılan ve yerine getirilmesi gereken diğer şartlar olarak; işe girildiği tarihten itibaren kesintisiz olarak en az 12 ay süreyle çalışılmış olması ve bir süre işsizlik ödeneği alıp, işe giren işçi tarafından bu madde hükmünden yararlanma konusunda Türkiye İş Kurumu (İŞKUR)’ndan talepte bulunulması gelmektedir.
Bu şartları sağlayanların işsizlik ödeneğinden yararlandıkları en az 1 gün ve en fazla 89 gün olarak işsizlik ödeneği aldıkları süreye ait işsizlik ödeneği ödemesi sırasında İŞKUR’un ödediği %12.5 oranındaki genel sağlık sigortası dışında, aynı tarihte geçerli brüt asgari ücretin %20’si oranındaki uzun vadeli sigorta primleri işsizlik sigortası fonundan karşılanmak suretiyle İŞKUR’ca ödenecektir.
İşsizlik sigortalısı, 7256 sayılı Kanunla getirilen bu düzenlemeden ancak bir kez yararlanabilecektir.
Yeni çıkan söz konusu Kanunda yalnızca uzun vadeli sigorta primlerinin karşılanacağı yazılı olduğundan, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 81 inci maddesi gereğince işveren tarafından ödenmesi gereken %2 oranındaki iş kazası ve meslek hastalığı priminin kimin tarafından ödeneceğinin düzenlemede yer almadığı görülmektedir.
Buradan %2’lik iş kazası ve meslek hastalığı primini kim karşılayacak, yoksa hak sahibi mi karşılayacak diye sormak gerekiyor.
Soru: Kastamonu Gazetesi’nde 12.11.2020 tarihinde yazdığınız “Bağ-Kur Prim Borçlarının Durumu” başlıklı yazınız üzerine yazıyorum. Emekliliğe yaş ve 7200 gün üzerinden hak kazandım. 28 aylık Bağ-Kur prim borcum var. Emekli olabilmem için 4 ay yeterli. Bağ-Kur affına istinaden sadece 4 ayı ödeyip 24 ayı sildirip emekli olabilir miyim? AAP
Cevap: Sosyal Güvenlik Kurumuna 31 Ocak 2021 tarihine kadar yapılandırma başvurusunda bulunmanız halinde 28 aylık Bağ-Kur primi ödemeniz gerekiyor. Dolayısıyla yapılandırma başvurusunda bulunmadan, 31 Ocak 2021 tarihi geçtikten sonra ödeyeceğiniz prime esas kazancı da bildirmek suretiyle yalnızca 70 gün için Sosyal Güvenlik Kurumuna canlandırma/ihya başvurusu yapmanız ve kurumun bildireceği prim miktarını yaptığı tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içinde ödemeniz halinde emekliliğe hak kazanmış olursunuz.
Raşit ULUBEY
İş, Sosyal Güvenlik,
İşkur Uzmanı ve Danışmanı
