Eski Gazi Üniversitesi Kastamonu Eğitim Fakültesi Dekan Yardımcısı, Bölüm Başkanı ve öğretim üyesi (1995-1998), hâlen Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Türkçe Sosyal Bilgiler Bölümü Türkçe ABD Öğretim Üyesi Doç.Dr. Zeki Gürel (eşi Dr. Nazlı Rânâ Gürel de Kastamonu Eğitim Fakültesinde görev yapmıştır.), 11-14 Kasım 2021 tarihleri arasında Ankara Altınpark Fuar Alanı’nda Kastamonu Dernekler Federasyonu öncülüğünde düzenlenen “Başkent’te Kastamonu Günleri/16” etkinliğine basımevinden aldığı yeni kitabıyla katıldı:
Zeki Gürel; 2018 Türk Dünyası Kültür Başkenti/Kastamonu Şehrengiziİstanbul 2021, 389 s. Net Kitaplık Yayıncılık.
Şehrengiz, Divan Edebiyatında önemli bir şehir, yer hakkında yazılmış manzum eserlerdir. Ele aldıkları şehrin tarihî değerlerini, ana özelliklerini, halkın hayat tarzını, meslekleri, doğal güzellikleri anlatırlar. Türk Edebiyatında ilk şehrengizin Edirne hakkında 1512 yılında Şair Mesihî tarafından yazıldığı biliniyor. Yakın yıllarda, şehrengiz terimi, düzyazıyla şehirleri, ilçeleri tanıtan kitaplar için de kullanılmaya başladı. Anlamı genişledi.
Ankara’daki yazar , bilim insanı dostlarım arasında yer alan Doç.Dr. Zeki Gürel, aslında bu kitabı 2018 yılında yayımlamak istiyordu. Dosyayı bana göstermişti. Ne yazık ki 2018 Türk Dünyası Kültür Başkenti olayını, Vali Rektör tartışmasıyla başarıyla sonuçlandıramadık. Kısmet 2021 yılında Net Kitaplık’a imiş. Çok üzüldüğümü belirtmeliyim. Kastamonu için çok yararlı bir çalışma olduğunu yazımızın sonunda siz de anlayıp bana hak vereceğinizi sanıyorum.
Yazar kitabının Söz Başı başlıklı ön söz/sunuş yerine geçen yazısında kitabını yazış amacını ve içeriğini şöyle açıklıyor:
“Bu kitaptaki yazıların büyük bir çoğunluğu Kastamonu’da görev yaptığım 1995-1998 yıllarında yayımladığım yazılardan oluşmaktadır. Bir kısmı da Kastamonu’dan ayrılmak zorunda kaldıktan sonra Kastamonu sevdamın devamı niteliğinde tarihe not düşmek adına yazdığım yazılar ve bilgi şölenlerinde sunduğum bildiri metinlerden oluşmaktadır.
Şehrengizler, genellikle devletin ve milletin hayatında ve tarihlerinde önemli yere sahip şehirlerle ilgili yazılmışlardır. Biz de Kastamonu’nun Türk kültür tarihi içerisindeki önemine binaen Kastamonu ile ilgili yazılarımızı bir araya topladığımız kitabımıza 2018 Türk Dünyası Kültür Başkenti Kastamonu Şehrengizi adını vermekle bir geleneğimizi de hem hatırlatmış hem de yaşatmış olmak istedik. 2018 Türk Dünyası Kültür Başkenti olmasına da vurgu yaparak Türk dünyasının birliğine de işaret etmek istedik.”
Kitapta VI bölümde tasnif edilmiş 38 yazı, makale, bildiri bulunmaktadır. İki yazı eşi Dr. Nazlı Rânâ Gürel’e aittir. Bu 38 yazı, makale, bildirilerin tamamından söz etmemiz mümkün değildir. Sadece her bölümden 3-4 yazının başlığını vermekle yetineceğiz:
I.Bölüm: MehmedÂkif Ersoy ve Kastamonu, Dokunmalar
- Âkifi Anlamak ve Yaşamak
- İstiklâl Marşı’nın Şairi Kastamonu’da
- İstiklâl Marşı, Âkif, Kastamonu, Türkiye ve Türk Dünyası
- Kastamonu’ya ve Kastamonuluya
- Kastamonu Üniversitesine Doğru
- Ben de Önce Üniversite Diyorum
- Kastamonu İli Üniversite Yaptırma ve Yaşatma Vakfı
- Kastamonu Kütüğü
- Zeki Gürel Kastamonu’da
II.Bölüm: Kastamonu Evliyaları
- Şeyh Şaban-ı Velî’yi Anlamak ve Anlatmak Cehdi
- Şeyh Şaban-ı Velî’yi Çocuklara Anlatmak
- Bolu Halvetliğinin Kastamonu’daki Temsilcisi: Şair, Şeyh İbrahim Şevki
III.Bölüm: Kastamonulu Şair ve Yazarlar
- Türklüğe Adanmış Bir Ömür: AbdülahadNuri
- Hac Yolunda Bir Kastamonulu: Ömer Kemal Ağar
- Başkent’te Bir Kastamonulu: Hasan Demir
- İhsan Ozanoğlu’nun Eserlerinde Çocuk ve Çocuk Edebiyatı
- Trikopis’i Esir Alan Yorgansız Hakkı Çavuş Bolulu mu, Kastamonulu mu?
- Türkeş Kastamonu’da
- Atatürk’ün Hocası Kastamonulu Necib Asım Yazıksız
IV.Bölüm: Kastamonu Basını
- Kastamonu Valilerinden İbrahim Edhem Pertev Paşa ve Kastamonu Basınındaki Yeri
- Salname-i Kastamonu’da Bolu
- Kastamonu’nun İlk Akademik Dergisi: Kastamonu Eğitim
- Bölüm: Şairlerin Gözüyle Kastamonu
- Türk Edebiyatında Şeyh Şaban-ı Velî
- Kastamonu Şiirleri
VI.Bölüm: Kökü Mazide Olan Âti: Kastamonu
- Dün ve Bugün Kastamonu
- Bir Kitap, Bir Şahıs, Bir Şehir
- Türk Tarihinde ve Kültüründe Kastamonu
- Gelişiniz Gül’e Gül’e, Gidişiniz Gül’e Gül’e
Doç.Dr. Zeki Gürel’in kitabındaki bazı makaleleri müstakil yazı yapmak gerek. Kastamonu Kitaplığı için önemli bir katkı, nereden? Kayseri’den. Kitabı hemşehrilerimize hararetle tavsiye ederken, yazımızı onun “Kastamonu’ya ve Kastamonuluya” başlıklı yazısının sonunda yer alan bir uyarısıyla bitirmekte yarar görüyoruz. İklim değişikliğinin gündemde olduğu bir zamanda tam da! (s.332)
“Şuursuz bir sanayileşme, günü kurtarmak için; işsize iş, aşsıza aş politikasıyla getirilecek sanayi tesisleri Allah’ın Kastamonu’ya verdiklerini bir gün elimizden alıp götürürse, temiz bir su içemezseniz, temiz bir hava teneffüs edemezseniz ben sizin nâm-ı hesabınıza üzülürüm. Asit yağmurlarıyla yıkanarak harap olan ormanlarınızda nasıl piknik yaparsınız, ne yapacaksınız?..”
NAİL TAN
