Yazımızdaki başlığı taşıyan VII numaralı bir önceki köşe yazımızda 1 Haziran 2020 tarihinde Türkiye’deki hayatımızı derinden etkileyen “Koronavirüs Salgını”nın ikinci evresini oluşturan “Yeni Normal/Mesafeli Sosyal Hayat/Maskeli Mesafeli Yaşam”ın “Koronavirüs Dil ve Edebiyatı”na yeni renkler kattığını belirtmiştik. VII numaralı yazımızda yer veremediğimiz çok sayıda kelime, kavram, terim, tamlama ve kalıplaşmış sözü bu yazımıza almış bulunuyoruz. Konu tıp ve onun etkilediği ulusal ve küresel ekonomi olunca uluslararası bilim ve iletişim dili İngilizcenin Türkçeyi nasıl baskı altına aldığını açık seçik, biraz da hüzünlenerek görmekteyiz. Dünyanın gelişmiş 20 ekonomisi arasında yer alan Türkiye’nin, dünyadaki yaygın diller arasında 6-7.sırada gösterilen Türkçeyi de Yunus Emre Enstitüleri vasıtasıyla yedi kıtaya yaymaya çalıştığını görüyor ve bir Türkçe edebiyat öğretmeni olarak mutluluk duyuyoruz.
Koronavirüs dil ve edebiyatında yeni derlemelerimiz şöyledir:
Adenovirüs aşısı, agroekolojik, AVM ekonomisi, antibakteriyel kumaş/nanoteknoloji kumaş (maske, tulum üretimi için), antistatik, antiviral apre tekniği, anksiyolitik (kaygı giderici)
Bonus süre (düzenli yürüyüşün ömre eklediği kabul edilen süre), bisiklet kargo, bisiklet taksi
Carpe diem (anı, günü yaşa), Covid 19 Güvenli Üretim Belgesi
Dezenformasyon
Ekovirüs (ilk defa Bakan Mehmet Nuri Ersoy’dan 21.6.2020 tarihinde duydukEkonomi virüsü), ektronik kimlik numarası/IMEI (ev eşyalarında), ekomobilite, ekonomide toparlanma sinyalleri
Filogenetik analiz (soyağacı analizi), fine-dining
Genom profili, güvenli koridor (turizmde)
İletişim stratejisi, İslam iktisadı, işini gör evine dön dönemi (korona bulaşında)
Karantina/izolasyon/önlem/tedbir yorgunluğu, kahkaha yogası, korona rötarı (nikâh, düğün ve mahkeme için), korona sigorta sistemi (turizmde), korona taşıyıcılık oranı, kobe eti (wagyu bifteği), konakçı (korona virüsü taşıyan kişi)
Lipit tabakası
Maske kirliliği (denizlerde), maskeli mesafeli yaşam, medikal görüntüleme cihazları, meltblow, menü kiti, müşteri ayak izi (yemek tercihi, ziyaret sıklığı gibi)
Pıhtılaşma değeri, potansiyel operasyonal güç, pop up, pulmoner hipertansiyon, popülatire (bilim kurulu üyeleri için), podcast
Randevulu kütüphane, rekombinan
Sanal tekne yarışı, scouting (sporcu seçme), steroid ilaç deksametazon, stokin fırtınası
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, Toplum Bilimleri Kurulu (Pandemi için), turizm diplomasisi
Vegan maske, vegan teknoloji adaptasyonu, VIX (korku endeksi)
Yaz göçü, yaşam destek cihazları, yeni seyahat trendi, yatırım fonu, yatırım destek kredisi
Yeni kalıplaşmış sözler, sloganlar:
İşini gör, evine dön.
Tabiat tabiatımızdır.
Uzakta olsak da kalpler birlikte.
Kendin pişir, kendin götür.
NAİL TAN
