Kastamonu Fen Lisesinde eğitim gören iki öğrenci, sudaki ağır metallerin su sümbüllerinin kökleriyle doğal yollardan arıtılmasını sağlayan proje geliştirdi
Öğrencilerden İnci Büşra Yaman: – “Bizim yaptığımız bu arıtım sistemi hem kişisel kullanılabilecek hem de belediyelerin arıtım tesislerine sunabileceğiz”
Kastamonu Fen Lisesinde eğitim gören iki öğrenci, su sümbüllerinin, atık suların arıtılmasında kullanılması için proje geliştirdi. Fen Lisesi 11. sınıf öğrencileri İnci Büşra Yaman ve Ayşenur Kuru, su sümbüllerinin köklerini kullanarak sudaki ağır metallerin doğal yollarla arıtımını sağladı. Su sümbülünün köklerinden filtreleme sistemlerine adapte edilebilecek özüt elde eden öğrenciler, bu maddeyi gözenekli membranla birleştirerek merkezi arıtım sistemlerine uygulamayı amaçlıyor. Projeleriyle havacılık, uzay ve teknoloji festivali TEKNOFEST’e de katılan öğrenciler, “En İyi Sunum” ödülünü aldı. Öğrencilerden İnci Büşra Yaman, Türkiye’ye ve insanlığa faydalı olmak istediklerini belirtti. Bu nedenle dünyanın en büyük sorunları arasında yer alan su kirliliği üzerine çalışma yaptıklarını anlatan Yaman, “Suyun hangi yöntemlerle ayrıştırabileceğini araştırdık. Fiziksel, biyolojik ve kimyasal yöntemler vardı. Biz biyolojik yöntem seçmek istedik. Doğaya zararı olmasın istedik.” dedi. Araştırmaların sonunda su sümbülüne ulaştıklarını anlatan Yaman, şöyle devam etti: “Eylül ayından beri çalışmalarımızı gerçekleştiriyoruz. Dünyada çok büyük bir iklim krizi var. Ülkemiz de su kıtlığıyla karşı karşıya kalan ülkelerden birisi. Ciddi anlamda suya ulaşımda sıkıntılar yaşıyoruz. Özellikle sudaki ağır metallerin kirliliği, sadece insan sağlığını değil canlı sağlığını da çok kötü etkiliyor. Bizim yaptığımız bu arıtım sistemi hem kişisel kullanılabilecek hem de belediyelerin arıtım tesislerine sunabileceğiz.” Ayşenur Kuru da ağır metallerin suyu yüksek oranda kirlettiğini hatırlattı. Doğanın iyileştirici gücünden faydalanarak su sümbüllerine ulaştıklarını ifade eden Kuru, “Su sümbülleri istilacı bir bitki. Yayılmaları çok kolay. Hatay’daki Asi Nehri’ni yılın belirli bir döneminde kaplıyorlar. Erişim de zor olmayacak. Merkezi arıtım sistemleri ve kişisel arıtım olarak kullanmak istiyoruz.” diye konuştu.
– “Geleceğin Türkiye’sinin bizim ellerimizde olduğunu hissettik”
TEKNOFEST’e katılmaktan dolayı da çok mutlu olduklarını anlatan Kuru, “Bir şeyleri başarmış hissediyorsunuz. ‘Birileri benim fikirlerimi dinliyor, birileri bilime önem veriyor, benimle konuşmak istiyorlar’ diyorsunuz. Bakıldığı zaman onların meslek hayatı benim yaşımdan katbekat fazla ama hepimizi ilgiyle dinlediler. Yardımcı olmak için ellerinden geleni yaptılar. Bir genç olarak geleceğin Türkiye’sinin bizim ellerimizde olduğunu hissettik.” ifadelerini kullandı.
Kimya öğretmeni ve proje danışmanı Şule Yağız da projenin TEKNOFEST’te “En İyi Sunum” ödülüne layık görüldüğünü belirterek, şunları kaydetti: “Aslında çocuklar kişiye özel filtre sistemi oluşturmaya çalıştılar. Bitki kaynaklı olduğu için suya bir zarar verme ihtimali de yok. Ödülün yanı sıra çocukların kazanacağı çok önemli bir gelecek var. Üniversitelerimizden bir tanesinden teklif aldılar. Bu da çocuklarımızın geleceğiyle ilgili güzel gelişmeler olduğunu bize gösteriyor.”
Bilal Kahyaoğlu (AA)
