Yıllardan beri yazıp çiziyoruz. Kastamonulu en büyük romancı, oyun yazarı Oğuz Atay’ın adı bir eğitim kurumuna verilmeli diye… Orhan Şaik Gökyay, M. Behçet Necatigil ve İhsan Ozanoğlu’nda başarılı olduğumuz, sonuca ulaştığımız hâlde bir türlü Oğuz Atay’da (1934-1977) istediğimiz sonucu alamadık. Hatta son yazımızda, “Bu Oğuz Atay, Kastamonululara ne kötülük etti? Beğenmiyorsanız başka bir ile verin gitsin!” diye yazmak zorunda kalmıştık.
15 Ekim 2020 tarihli Kastamonu gazetesinde “Atay’ın İsmi Kütüphanede Yaşayacak” başlıklı haberi okuyunca en çok sevinenlerden biri biz olduk. Kastamonu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünün 16 Mart 2020 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığına gönderdiği teklif yazısı üzerine bu karar alınmış. 13 Aralık 2020 tarihindeki ölüm yıldönümünde düzenlenecek törenle İl Halk Kütüphanesine adını taşıyan levhanın asılacağı haberde belirtilmiş. Haberde; “İnebolulu gurur kaynağımız büyük edebiyatçı” ifadesi de yer almakta. Değerli köşe yazarı arkadaşımız, dostumuz Mustafa Afacan da memnuniyetini belirtirken “İnebolulu” olduğunu hatırlatmış…
Bilindiği gibi, yaklaşık yirmi yıldır rahmetli ağabeyim Özdemir Tan’la Kastamonu’nun yetiştirdiği ünlü şahsiyetler üzerinde çalışıyoruz. 2004-2015 yılları arasında yayımlanan 10 ciltlik Gurur Kaynağımız Kastamonulular adlı biyografi ansiklopedimizden başka Kastamonulu İki Yazar: Oğuz Atay-M. Atâ Anbarcıoğlu (Ankara 2001, 39 s. KASÇETVAK Yayınları:2) adlı kitabın da editörlüğünü yaptık. Bu kitapta, Oğuz Atay bölümünü şimdi Prof. olan Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Dilek Yalçın yazmış, biz de fotoğraflarını derlemiştik.
Gurur Kaynağımız Kastamonulular’ın III. Cildinde (Ankara 2004, s.58-60) yazdığımız Oğuz Atay özgeçmişi şu paragrafla başlıyor: “12 Ekim 1934 tarihinde babasının görevli olduğu İnebolu’da doğdu. Babası Ağır Ceza Reisi Hâkim, Sinop ve Kastamonu Milletvekili Cemil Atay, annesi ise İlkokul Öğretmeni Muazzez Hanım’dır. Aile, Devrekâni nüfusuna kayıtlıdır. Babasının 1940 yılında Sinop Milletvekili seçilmesi üzerine öğrenim hayatına Ankara’da başladı.” Ağabeyim Özdemir Tan, Nüfus Müdürlüğüne gidip yazdığımız herkesin memleketini kontrol ediyordu.
13 Aralık 1977 tarihinde, beyninde oluşan bir tümör sonucu genç yaşta İstanbul’da vefat eden yazarın kızı Dr. Özge Atay Canbek İstanbul’da yaşamaktadır. Akrabalarından MEB İlköğretim/Maarif Müfettişi Yavuz Atay’la Ankara’da sık sık görüşüyoruz. 31 Ekim 2020 tarihinde yaptığımız telefon görüşmesinde Atay’ın adının İl Halk Kütüphanesine verildiği haberini benden işitti ve çok sevindi. Kastamonu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü görevlileri herhâlde kızını ve akrabası (Cemil Atay, dedesinin kardeşi) Yavuz Atay’ı törene davet edeceklerdir. Kızından aldığımız ilkokul diploması ile nüfus kayıt örneğini inanmayan olursa dikkatlerine sunuyoruz. Nüfusa kayıtlı olduğu yerde Devrekâni Etçiler köyünü görebilirler.
Sözün özü. Devlet görevlilerinin çocukları, genellikle babalarının görev yaptıkları il veya ilçede doğarlar. Ancak, nüfus müdürlüklerinde babalarının asıl kütüğünün bulunduğu yere kaydedilirler. Oğuz Atay’ın asıl memleketi, doğduğu İnebolu değil, Devrekâni’dir. Etçiler köyü nüfusuna kayıtlıdır. 13 Aralık yaklaşıyor. Valinin konuşmasını hazırlarken aman İnebolulu diye yazmayalım sayın devlet görevlileri…
Oğuz, modern Türk romanının kurucusu, postmodern romanın da öncüsü kabul edilir genellikle. Hikâye ve oyunları da büyük ilgi görmüştür. Tutunamayanlar’ın yüzün üzerinde baskısı yapılmıştır. Türkiye’de hâlâ bu roman en çok satılanlar arasındadır. Kastamonulular olarak Oğuz Atay’la ne kadar övünsek azdır. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünün Oğuz Atay Sempozyumu çalışmalarını da biliyoruz. Ama bu adının konulması çalışması, girişimi bizi ziyadesiyle memnun etmiştir. Millî Eğitim Müdürlüğü’nden çok bu görev İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne yakışmaktaydı. Tabii asıl teşekkürüm Kültür ve Turizm Bakanı SayınM. Nuri Ersoy’a. Bakanlık onaylamasaydı, bu ad verilemezdi…
İl Millî Eğitim Müdürlüğünde de artık Devrekâni’de bir okula adının verilmesi yönünde bir tereddüt kalmamıştır sanırım. Yıllardır Oğuz Atay’a yapılan haksızlığı artık düzeltmenin zamanı gelmiştir…
Eserleri tür ve ilk baskı yıllarına göre şöyle sıralanabilir:
Roman:Tutunamayanlar (1971-1972), Tehlikeli Oyunlar (1973), Bir Bilim Adamının Romanı (1975), Eylembilim (1998)
Öykü/Hikâye:Korkuyu Beklerken (1975)
Oyun:Oyunlarla Yaşayanlar (1985)
Günlük: Günlük (1985)
Ders Kitabı:Topografya (1970)
“Kastamonu Oğuz Atay İl Halk Kütüphanesi” levhasını görmek ümidiyle ünlü yazarı saygıyla, rahmetle anıyoruz…
NAİL TAN
