Prof. Dr. Metin Sözen’in otobiyografik kitabı Yaşamı Paylaşmak, Türkiye’nin koruma tarihine yön veren bir bilim insanının öz yaşam öyküsü olduğu kadar, ülkenin koruma hareketinin kurumsallaşma tarihi aynı zamanda. Eşik noktalarıyla korumayı öz yaşamından bir perspektifle anlatırken, bu yaşama eşlik eden ve sosyal bilimlerden sanat ve felsefeye, sivil birlikteliklerden üniversite ve kamu kuruluşlarına geniş bir alanda varlık gösteren bir kuşağın birlikteliğine de vurguyla yer veriyor.
Yaşamı Paylaşmak, Prof. Dr. Metin Sözen’in yaşamında büyük bir odak oluşturan “koruma” kavramının köklerini görmeyi, yaşama yön veren çabanın ardındaki deneyimi erken çocukluk yıllarındaki sezgisel bilgiden üniversite çağındaki entelektüel ilgiye, açıkça mümkün kılıyor. Sungurlu’nun geleneksel konut mimarisini yansıtan aile evlerinde kaldığı çocukluk döneminde bezemeli tavanlardaki sanatı fark eden Metin Sözen, kendisini etkisi altına alan zenginliği kısa süre içinde tanır hale gelmesini ,kültür mirasıyla bu erken tanışıklığına bağlıyor. Ev içlerindeki geleneksel mimariye ilgiyle başlayan “koruma” içgüdüsü giderek Anadolu kentlerinin sokak dokusunu, doğal mirasını, insan ve hikâye zenginliğini, büyük arkeoloji mirasını tanımayla bir iç disipline dönüşür; Prof. Dr. Metin Sözen, öz yaşamıyla iç içe geçtiğini gördüğümüz bir yaklaşım ve üslup geliştirir. Üniversite yıllarında kimi zaman hocalarla kimi zaman kendi oluşturdukları öğrenci gruplarıyla Anadolu inceleme gezilerine başlayan Metin Sözen, neredeyse tümüyle doğal bir akış içinde koruma kültürü ve yaklaşımının ülke bütününde kurumsallaşmasını sağlayacak adımları atar, çevresini örgütler. Yaşamı Paylaşmak, bu yılları belgeleyen ve ÇEKÜL Bilgi Belge Merkezi ile Prof. Dr. Metin Sözen’in kişisel arşivinden titiz bir çalışmayla seçilen çok sayıda görsel dokümanı da biraraya getiriyor.
Kitaba adını veren paylaşmak edimi, bir ömre ve tüm Anadolu’ya yayılan bir çabanın; mirası tanıma, tanıtma, koruma ve ayakta tutma çabasının özverili ve toprağına tutkun insanlar arasında pay edilmesini anlatıyor. Prof. Dr. Metin Sözen’in kaleminden Yaşamı Paylaşmak, kalıcı değerler üretmenin, insanlığın ortak mirasına zorlu şartlar altında sahip çıkmanın hikâyesidir. Metin Sözen’in etrafında buluşan, çalışmalarına alçak gönüllü bir tavrın eşlik ettiği her topraktan, her yaştan koruma gönüllüsü bu hikâye ile bir sürekli çabanın mümkün olduğunu gösteriyor, kararlı bir tutumla yaşamı paylaşıyor. Paylaştığımız hayatın mekânı, hem zaman hem de coğrafya. Kitapta ülkenin siyasi gündeminin yön verdiği hayatların izini sürmek de mümkün. Metin Sözen’in üniversitede asistanlığı öncesini anlattığı gazetecilik yılları “Gazeteci Dostlar, Gazetecilik Deneyimi”; üniversitelerin siyasi iklim altında yaşadığı sancılar “Üniversiteler”; ev, sokak, mahalle, kent, havza ve ülke bütününde örgütlenme ve çalışma koşullarının oluşması “Kurumsallaşmada Eşik Noktaları” başlıkları altında ele alınırken, Metin Sözen, kişileri de kurumları da tarihselleştirerek hatırlıyor.
Çerçevesini, Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfının (ÇEKÜL) kuruluşuna da önayak olan bu kapsayıcı ve paylaşmacı yaklaşımın oluşturduğu kitap, köklü bir aile hikâyesinin içinden çıkıp gelen bir kurumsallaşma tarihi.
Kitabın tasarımı ise ÇEKÜL Yüksek Danışma Kurulu Üyesi, grafik sanatçısı Erkal Yavi tarafından yapıldı.
Kitap aynı zamanda çok sayıda görsel dokümanı biraraya getiriyor. Metin Sözen’in 50 yılı aşkın süredir Anadolu araştırma gezilerinde çektiği kişisel arşivinden siyah-beyaz fotoğraflara, ÇEKÜL Bilgi Belge Merkezinin Kent Arşivinden son dönem fotoğraflar eşlik ediyor.
