Günümüzde Halk Eğitim Merkezi’nin bulunduğu alanın evveliyatına dair fotoğrafları incelerken bakış açım biranda “ağaçtan ormana” döndü, yüreğimdeki yangının metrekaresi büyüdükçe büyüdü, “nar” oldum, “kül” kaldım…
Bu güzelim kente nasıl kıydık?…
Kartpostalın üzerine asit döktük…
Ne siyah kaldı, ne beyaz.
(Araştırmacı-Yazar kıymetli hemşerimiz Fahri Özbek paylaştı her iki fotoğrafı da; sağ olsun, var olsun…
“Yaktı beni”.)
“1937” öncesi…
Kastamonu’nun “şehir değil şiir” olduğu zamanlar.
“Doğan Tepesi” sırtından “kuş bakışı”…
Şehrin “batı yakası” tüm haşmetiyle gözler önünde.
Bu mücevher şehrin hanından hamamından geçtim; bacaları “yeter”…
Çayboyu “korkulukları”, “cihannümalı” binaları.
Çardaklarına “hayran”…
Sofalarına “kurban”.
Nasıl kıydık?…
Ders almadık.
Not: Bugün Halk Eğitim Merkezi’nin olduğu alanda evvel zaman “Ahi Ali Camisi” vardı…
“Şuca Tekkesi” yahut “Tekkealtı” ismi verilen inanç alanının bir ünitesiydi.
“Osmanlı” dönemi değil…
“Cumhuriyet” eseri değil.
“Candaroğulları” eseri…
“Ahi Ali” tarafından 1300 öncesinde yaptırıldığı, zaman içinde harap olan yapının 1757 yılında “Tüysüz Baba” namıyla bilinen “Derviş Mehmet Efendi” tarafından onarımdan geçirildiği kıymetli hemşerimiz Fazıl Çiftçi’nin “Kastamonu Camileri-Türbeleri ve Diğer Tarihi Eserler 1” isimli kitabında kayıtlı.
“Cami” yanı sıra “ikişer katlı zaviye ve iki konak, türbe, kıraathane, şadırvan, han” ünitelerinden oluşan bir nevi “külliye” aslında…
1900’lü yıllarla birlikte konakların farklı kuruluşlarca kiralanarak “inanç” alanı dışına çıkarıldığı ve devamında da 1937 yılında caminin 100 TL bedelle satıldığı, etrafındaki binalarının da devamında istimlak edildiği tarihi gerçek olarak karşımıza çıkıyor.
Minaresini görüyoruz fotoğrafta…
Tarih “iz tutar”.
(Kastamonu, 20 yüzyıl başında “Sa’diyye” tarikatının Anadolu’daki temel direklerinden biriydi…
İlk büyük tarikatların çağdaşı olarak gösterilen tarikatın temelinin “Sa‘deddin el-Cebâvîye” tarafından atıldığı, Şam ve çevresinde gelişen tarikatın Anadolu’da yayılmasında Kastamonulu Şeyh Osman’ın önemli rol oynadığı iddialar arasında.
İstanbul yanı sıra Anadolu’da yayıldığı az sayıdaki ilden biriydi Kastamonu…
Sa’diyye tarikatının 4’ü Kastamonu şehrinde, ikisi ilçelerinde olmak üzere 6 dergaha sahip olduğu kaydediliyor çeşitli yayımlarda; şehrimizdeki “Ahi Ali Camisi”, “Arız Camisi”, “İbn-i Sadi Camisi”, “Kaykay Baba Mescidi” bugün neredeler?)
MUSTAFA AFACAN
