Cumhuriyet’in 10’uncu yıldönümü, padişah sultasından ve emperyalist işgal pençesinden yakasını kurtarıp hakimiyeti ele alan Türk Milleti yurdun dört bir tarafında “ekmek” kavgasında da galip gelmenin peşindeydi…
Kastamonu’da Nasrullah Çarşısı 161 numaralı atölyeden akan alın teri, ekonomide ulusal bağımsızlığın müjdecisiydi.
Ezelden beri meyve memleketi Kastamonu’dan ilk kez “doğrudan” Mısır’a ihracat yapılacaktır…
“Bayram” günüdür.
“Daday ırmağı, Gökırmak, Karadere, Karasu, Kastamonu ırmağı” havalisi “meyve ormanları” ile dopdoluydu…
“619 bin 247” meyve ağacı, “16 milyon 677 bin 620” fidan, binlerce hektar alan.
(Kastamonu Ticaret ve Sanayi Odası’nın 1934-1935 Yıllığı’nı okuyalım ve okutalım…
“Kastamonu Tarihi” orada.)
“260 bin 267” elma ağacı…
Ağaç başı “50-100 kilogram” mahsul.
“Amasya cinsi Kastamonu elması”, “Sıkı misket”, “Canik”, “Sinop”, “Ayancık”, “Hüryemez”, “Köroğlu”, “Samut”, “Ferik”, Ekşi kızıl”, Osmanpaşa”, “Şıkırdak”, “Kaba misket”…
Çeşitliliğe bakar mısınız?
1930 yılında yapılan “ihracat” miktarı “5 bin 679 ton” elma…
“567 bin 997 Lira”.
“İhracatçı Kastamonu”…
Elma ihracat evvel zaman aracı firmalar üzerinden yapılmış olsa ki, ilk kez “doğrudan” yapılan ihracat bayram havası estirmiş Kastamonu’da o gün, “Elma Nizamnamesi” uyarınca hazırlanıyor ürün, kadın emekçilerin ellerinden bir bir geçiyor, ahşap sadıklara istifleniyor, kapakları kapatılıyor, ver elini “Mısır”.
Ethemoğlu Sabri Bey “ihracatçı”…
“Elma” yanı sıra “yumurta” ihracatçısı.
Aynı işkolundaki bir diğer ihracatçı ise “Ethemoğlu Lütfü Efendi”…
“Taşmektep Caddesi 162 numara” atölyesi.
Bugün ne elma kaldı…
Ne elma ihracatçısı.
100 yıl önceye göre…
İleri mi gittik geri mi?
Not: “Armut” deposuydu dağımız tepemiz “ezelde”…
“Azdavay”, “Göksulu”, “Aksulu”, “Malatya”, “Sapıkısa”, “Orak”, “Tavşanbaşı”, “Osmanbey”, “Şeker”, Çördük”, “Kendibiten”, “Burunsuz”, “Aydın”, “Bozarmut”, “Yağlıca”.
Bugün armut kaldı mı?…
Neslini kuruttuk alayının.
“Erik”…
“Alaerik” ,”Pazar”, “Terzi”, “Uzunkavak”, “Mürdüm”, “Kış”, “Kara”, “Can”.
“Erik”…
“Nostalji”.
(Geçtiğimiz günlerde Tarım ve Orman Bakanı şehrimize geldi…
Tarım ve orman üreticileri ile “paydaş toplantısı” yaptı.
Bakan’ın müjdelerinden haberimiz var da…
“Bizimkiler” Bakan’a ne “dert yandılar” belli değil.
“Kastamonu Elmas’ı” artık yok misal…
Ağlayan oldu mu ardından?)
MUSTAFA AFACAN
