Araştırmacılık, yazarlık alanımızın odağını Türk halk bilimi ve onun bir dalı olan halk edebiyatı oluşturduğundan, Kastamonulu bilim insanları içinde bu alanda çalışanlar yetiştikçe, çoğaldıkça sevincimiz artıyor. 1971 yılında Kültür Bakanlığı Millî Folklor Enstitüsü Müdür Vekili (Temmuz 1971’den itibaren) olarak Türkiye’nin halk bilimi sorumluluğunu omuzlarımızda hissettiğimizde halk bilimi alanında doktora yapanların sayısı sadece üçtü. İkisi de yurt dışındaydı (Boratav, Başgöz). Üniversitelerin hiçbirinde halk bilimi kürsüsü, bölümü yoktu. Sadece Atatürk Üniversitesinde Prof.Dr. Mehmet Kaplan halk edebiyatı dersleri veriyordu. Kendisi Yeni Türk Edebiyatı profesörüydü. Halk bilimiyle uğraşanlara solcu gözüyle bakılıyordu. Oysa, halk kültürü ürünleri millî kültürün özünü oluşturuyordu. Ziya Gökalp, Türk milliyetçilerinin babası Gökalp, bu ürünlerin acilen derlenip çağdaş kültüre kaynak edilmesini önermişti. Uzun yıllar; önce, halk bilimini sevdirdik, sonra üniversitelerde, liselerde dersinin okutulması için mücadele verdik. Bugün, Türkiye üniversitelerinde yüzlerce halk bilimcimiz ders veriyor. Yüksek lisans, doktora tezlerinin sayısı beş yüze yaklaşıyor. İşte 2021 yılı başında doçentlik işlemleri tamamlanan genç bilim insanlarımızdan biri de Kastamonulu hemşehrimiz Manisa Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sagıp Atlı. SagıpAtlı’yı, daha akademik yolun başında Araştırma Görevlisi iken 2020 yılında rahmete kavuşan ağabeyim Özdemir Tan’la birlikte hazırladığımız 10 ciltten oluşan Gurur Kaynağımız Kastamonulular adlı biyografi ansiklopedimizin 10. Cildinde (Ankara 2015, s.123) tanıtmıştık. Doç.Dr. unvanını alması dolayısıyla yeni, geliştirilmiş özgeçmişini yayımlamayı zevkli bir görev biliyoruz.
1986 yılında Taşköprü’de doğdu. İlkokulu Çaycevher köyünde, ortaokulu Alatarla’da, liseyi de Kastamonu Merkez Yabancı Dil Ağırlıklı Kuzeykent Süper Lisesinde okudu. Sınavla girdiği Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünden 2009 yılında mezun oldu. Üniversite mezuniyet tezi; “Kastamonu Taşköprü Ağzı/İnceleme, Metinler, Sözlük” idi. Aynı yıl, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı Halk Bilimi Programında yüksek lisans öğrenimine başladı. “Kastamonu Masalları/Araştırma, İnceleme, Metin” konulu tezini başarıyla tamamladı (2009-2011). Tezini hazırlarken, Manisa Celâl Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Halk Bilimi Ana Bilim Dalında Araştırma Görevlisi unvanıyla akademik hayata atıldı (2010). Yüksek lisans eğitiminin ardından yeni üniversitenin Sosyal Bilimler Enstitüsünde “Türkiye’deki Geleneksel Sohbet Toplantıları Üzerine Bir İnceleme” başlıklı doktora çalışmasına başladı ve 2016 yılında tezini başarıyla tamamladı. Kastamonuluları da yakından ilgilendiren bu tez bugünlerde AYK Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığınca “Türkiye’de Geleneksel Sohbet Toplantıları” adıyla yayımlanma aşamasındadır.
İngilizce bilen Atlı’nın Mart 2021 ayı itibariyle yayın durumunu şöyle özetleyebiliriz:
- Kitapları:
Kastamonulu Âşık Kemâlî ve Dîvânçesi, İstanbul 2016, 310 s.
Türk Edebiyatında Karagöz Fıkraları, İstanbul 2020, 396 s.
- Kitap Bölümü:
“Anadolu Masallarında Keçi”, Yetiştiricilikten Kültüre Türklerde Keçi, bs. haz. M. Kaymakçı, D.Arsoy, E. Akçiçek, Magosa 2019, s.199-207. KKTC YDÜ Yayını
- Ansiklopedi Maddesi:
Ahmet Yesevî Üniversitesinin Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü’nde yayımlanan Kastamonu ve Çankırı şair ve yazarları ağırlıklı 18 kişiyle ilgili madde.
ç. Uluslararası Hakemli Dergilerde Yayımlanan Makaleleri:
Sufî Araştırmaları/Sufî Studies, Turkish Studies, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Karadeniz Araştırmaları, Littera Turca/Journal of Turkish Language and Literature, Türk Dünyası İnceleme Dergisi/Journal of Turkish World Studies, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi/TEKE, Social Science Development Journal, Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi/TÜPÜK, Millî Folklor, Motif Akademi, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi’nde yayımlanan 15 makale. Ayrıca yine bu makalelerden altısının Kastamonu kültürüyle ilgili olduğu görülmektedir.
- Ulusal Hakemli Dergilerde Yayımlanan Makaleleri:
Celâl Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi ve Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi’nde yayımlanan üç makaleden biri Kastamonu masallarındaki inanç ve âdetler üzerinedir.
- Uluslararası Bilimsel Toplantılarda Sunduğu Bildirileri:
Doçentlik öncesi Sagıp Atlı altı uluslararası bilimsel toplantıya katılıp bildiri sunmuş, bunlardan dördü bildiri kitaplarında yer almış olup ikisi henüz basılmamıştır. Altı bildirinin üçü Kastamonu’nun kültürel değerleriyle ilgilidir.
Doç.Dr. Sagıp Atlı’nın bilimsel potansiyelini memleketi için nasıl kullandığını belirlemek açısından sadece yedi makale ve bildirisinin başlığını vermekle yetiniyoruz:
- Şeyh Şa’bân-ı Velî Türbesi Etrafında Oluşan İnanç ve Uygulamalar
- Taşköprü’de Mâni Söyleme Geleneği
- Kastamonu Taşköprü’de Velî Kültü –I
- Kastamonu Taşköprü Yöresi Gelin Alma Geleneği ve Hakçı Türküsü
- Kastamonu’daki Masal Anlatıcılarının Üslûp Özellikleri
- Şeyh Şa’bân-ı Velî’ninKerâmetleri Etrafında Oluşan Halk İnançları
- Yüzyılda Yaşamış Bektaşî Bir Âşık: Kastamonulu Kemâlî ve Yayımlanmamış Şiirleri
Doç.Dr. Sagıp Atlı’nın yeni unvanını kutluyor, akademik çalışmalarında başarılarının devamını diliyoruz… Profesör olduğu günü de görmek inşallah nasip olur…
NAİL TAN
