Prof. Dr. Eyüp Akman
Başbakanlık Osmanlı Arşivinden ele geçen 1300/1884 tarihli bir belgede Kastamonu ve ilçelerinin en eski ve en zengin ailelerinin adı yazmaktadır. Bu belgeyi değerli araştırmacı Fazıl Çiftçi bize vermiştir. Beraber, Latin alfabesine aktardığımız belge metni aşağıdadır.
“Kastamonu vilâyetinde kâin şehir ve kasabâtda bulunan ve ahâli meyanında en kadim ve haysiyetli ve servetçe ve emlakçe ahâli-yi sâireden mümtaz olanların şöhret ve isimlerini mübeyyin cetveldir.”
| Bulunduğu şehir ve kasaba | En kadim ve haysiyetli bulunan | Servet ve emlakçe ahâli-yi sâireden mümtaz olan |
| KASTAMONU | Şemsî -zâde rıf’atlü Hacı Mustafa Bey | İzbeli-zâde Hacı Mehmet Bey |
| Kastamonu | Şükrü Efendi-zâde rıf’atlü Sâlim Efendi | Şemsi-zâde Ahmet Bey |
| Kastamonu | Urgânî-zâde fütüvvetlü Hacı Bahâ Efendi | Mütekâidînden Mehmet Ali Bey |
| Kastamonu | Nakşibendi dergâhı postnişini şeyh Seyid Efendi | Yüzbaşılıktan mütekâid Hacı Ahmet Ağa |
| Kastamonu | Şâ’bân-ı Veli dergâhı postnişini şeyh Sa’îd Efendi | Hacı Yoraki-zâde Yuvanaki Ağa |
| Kastamonu | Faziletlü Müftü Efendi | Kalıncı-zâde Yuvanaki Ağa |
| Kastamonu | Hidâyet-zâde Âbidin Efendi | İslam-zâde Numan Efendi |
| Kastamonu | Hacı Müftü-zâde Hacı Mecîd Efendi | Muhzır-zâde Mehmet Ağa |
| Kastamonu | Nâkibü’l Eşrâf Kâim-i makâmı mükerremetlü İbrahim Efendi | Alay Kitabetinden mütekâid Mustafa Hamdi Efendi |
| Kastamonu | Müftü-zâde Cemal Efendi | Movis oğlu Yani Ağa |
| Kastamonu | Biraderi Zeynelabidin Efendi | Hacı Yorgi-zâde Mike Ağa |
| Kastamonu | Halil Efendi-zâde Hacı İzzet Bey | Mihail-zâde Bedos Ağa |
| Kastamonu | Biraderi Hacı Âsım Bey | Danyel Ağa |
| Kastamonu | Uğurlu-zâde Hafız Lütfi Bey | Abramyan Ohannes Efendi |
| Kastamonu | Simyon-zâde rıf’atlü Hacı Bedos Efendi | |
| Kastamonu | Keskin-zâde Rıza Efendi | |
| Kastamonu | Kara Kadı-zâde Mehmet Âli Efendi | |
| Kastamonu | Beledî Reisi Fahrettin Efendi | |
| İNEBOLU | Dergâh-ı âli kapucubaşlarından Hacı Mehmet Kaptan | Hacı Bekir Ağa |
| İnebolu | Emir-zâde Hacı Yakup Bey | Karagülle-zâde Hacı Hüseyin Ağa |
| İnebolu | Hacı Ahmet-zâde Mehmet Kaptan | Arap İsmail-zâde Ömer Ağa |
| İnebolu | Hacı Anastaş Ağa | |
| İnebolu | Kozma Ağa | |
| EVRENYE ve Küre nahiyeleri | Raşit Efendi-zâde Ömer Efendi | Topaloğlu Hacı Mustafa Ağa |
| Evrenye | Raşit Efendi-zâde Abdi Ağa | Yorgancı-zâde Hacı Ahmet Ağa |
| Evrenye | Yüzbaşı-zâde Hacı Ahmet Ağa | |
| Evrenye | Körağa-zâde İsmail Kaptan | |
| TAŞKÖPRÜ | El-hacc Tayyib Müderris Efendi | |
| Taşköprü | Velibey-zâde Mustafa Ağa |
| Bulunduğu şehir ve kasaba | En kadim ve haysiyetli bulunan | Servet ve emlakçe ahâli-yi sâireden mümtaz olan |
| Taşköprü | Kadı-zâde Mustafa Ağa | |
| Taşköprü | Hamamcı Mustafa Ağa | |
| Taşköprü | Vidinli-zâde Mehmet Efendi | |
| Taşköprü | Nizamiye binbaşılığından mütekâid Hüseyin Efendi | |
| Taşköprü | Dest Şirin-zâde Hasan Bey | |
| Taşköprü | Tabbak Hüseyin Ağa | |
| Taşköprü | Beledî Reisi Salih Ağa | |
| Taşköprü | Emin Efendi | |
| Taşköprü | Halil Efendi | |
| CİDE | Hasançelebi-zâde Mustafa Bey | Hasan Usta-zâde Mehmet Ali Kaptan |
| Cide | Makaracı-zâde Emin Efendi | Eyüp Ağa-zâde Mehmet Bey |
| Cide | Hasançelebi-zâde İzzet bey | Hacı Mehmet Efendi |
| Cide | Halilbey-zâde Ahmet bey | Makaracı-zâde Hasan Yazıcı |
| Cide | Karasüleyman-zâde Nazım Efendi | Halil Efendi |
| Cide | Karaahmet-zâde Musa Efendi | Alemdar-zâde Ali Yazıcı |
| Cide | İlyas-zâde Mehmet Ali Kaptan | Mustafa Yazıcı |
| Cide | İlyas-zâde Ali Osman Kaptan | Osman-zâde Bilal Ağa |
| Cide | Yarımağa-zâde Mehmet Ağa | İshakbayraktar-zâde İshak Ağa |
| Cide | İlyas-zâde İlyas Kaptan | Âbidin-zâde Osman Ağa |
| Cide | İslambey-zâde Yahya Ağa | Hamza-zâde Hüseyin Ağa |
| Cide | Hacıçavuş-zâde Ahmet Efendi | Kırca Ali-zâde Ali Ağa |
| Cide | Hacı-zâde Mehmet Ağa | |
| Cide | Karasüleyman-zâde Recep Ağa | |
| Salih Ağa | ||
| SAFRANBOLU | Müftü-yü belde Reis-zâde Hacı Mehmet Hilmi Efendi | Gemükçü Yordan Ağa |
| Safranbolu | Ayıntap-zâde Hacı Mehmet Ağa | Mahdumu Hristo Efendi |
| Safranbolu | Asmaz-zâde Hacı İsmail Ağa | Sandık Emini sâbık Hacı Bedos Ağa |
| Safranbolu | Kilecioğlu Hacı Mehmet Ağa | |
| Safranbolu | Hacı Bedos Ağa | |
| ARAÇ | Macar-zâde Bahattin Bey | Kütük-zâde Ali Bey |
| Araç | Karabey-zâde Hacı Mustafa Ağa | Tahir-zâde Mahir Ağa |
| Araç | Boz-zâde Bekir Ağa | Velioğlu Emin Ağa |
| Araç | Yanık-zâde Süleyman Efendi | Hacı Mahmut Efendi |
| Araç | Akdeli-zâde Hacı Mehmet Ağa | Pehlivan-zâde Hacı Mehmet Ağa |
| Araç | Omuzlu-zâde Numan Ağa | |
| Araç | Göğçü-zâde Âbidin Bey | |
| TOSYA | Şerif-zâde Sadık Bey | Sefaoğlu Hacı Mehmet Efendi |
| Tosya | İmam Haseki-zâde Ahmet Efendi | Koşumoğlu Hacı İsmail Ağa |
| Tosya | Alibey-zâde İsmail Bey | Helvacı-zâde Hacı Hasan Ağa |
| Tosya | Kocaağa-zâde İsmail Bey | Şeyh İsmail Efendi |
| Tosya | Hasanbey-zâde Mustafa bey | Çil Müftü-zâde Ömer Efendi |
| Tosya | Çapuroğlu Anastas Efendi | Hasanbey-zâde Mehmet Bey |
| Tosya | Moraelı Hacı Numan Efendi | Rukye-zâde Hacı Mehmet Ağa |
| Bulunduğu şehir ve kasaba | En kadim ve haysiyetli bulunan | Servet ve emlakçe ahâli-yi sâireden mümtaz olan |
| Tosya | Karaismail-zâde Hacı Müştak Efendi | Küçük Ahmetoğlu Tevfik Ağa |
| Tosya | Gâfil-zâde Ahmet Bey | Peltecioğlu Mehmet Ağa |
| Tosya | Rüstem-zâde Mustafa Ağa | |
| Tosya | Hacı Sava Ağa | |
| Tosya | Haralambos Ağa | |
| Tosya | Tanas Ağa | |
| Tosya | Simyon Ağa | |
| DADAY | Muratçavuş-zâde Mahmut Efendi | Hatip-zâde Mehmet Efendi |
| Daday | Karakaş-zâde Sadık Efendi | Evliya-zâde Mustafa Ağa |
| Daday | Muratçavuş-zâde Abdullah Efendi | Berberzâde Hüseyin Ağa |
| Daday | Muratçavuş-zâde Abdullah Ağa | Hasanefendi-zâde Hasan Ağa |
| Daday | Molla-zâde Mustafa Ağa | Çavuş-zâde Hacı Numan Ağa |
| Daday | Karaahmet-zâde Hüsamettin Efendi | Karagöz-zâde Hacı Osman Efendi |
| Daday | Köse-zâde Kadir Ağa | Karagöz-zâde İbrahim Efendi |
| Daday | Köse-zâde Hacı Mehmet Ağa | Karakethüda-zâde Hasan Ağa |
| Daday | Samancı-zâde Mehmet Ağa | Emirkadı-zâde Mehmet Bey |
| Daday | Müftü-zâde Osman Ağa | Bostancı-zâde Hasan Efendi |
| Daday | Terzi-zâde İsmail Efendi | |
| Daday | Esebey-zâde Tahir Bey |
