Türkiye’de çeviribilim alanındaki araştırma ve yazılarıyla tanınan hemşehrimiz Prof.Dr. Fatma Sâkine Esen Eruz’dan ve Kastamonu gazetemizin yöneticilerinden Melih Özel’den 6 Nisan 2021 günü biri imzalı güzel bir armağan kitap geldi. Öncelikle tasarımı, cildi ve baskısı dikkatimi çekti. Özeller Ofset’in daha önce İstanbul ve Ankara basımevlerini aratmayan nefis baskı örneklerine tanık olmuştuk ama aynı kaliteyi sürdürmenin güçlüğü önlerini kesebilirdi. Kesmemiş, İstanbul’a kafa tutan, Anadolu kaplanlarıvari bir eser ortaya çıkmış. Yazanı, tasarım ve baskıda emeği geçenleri kutlamak istiyoruz yazımıza başlarken…
Yazımıza önce “Hayırlı evlat dediğin” başlığını atmak geldi içimizden. Sonra, baskının 08.04.1917 tarihinde Kastamonu Şadıbey köyünde başlayıp 04.05.2017 tarihinde İstanbul’da sona eren, tamı tamına 100 yılı dolduran hayatını dikkate aldığımızda, Prof. Eruz’un isabetli ad yaklaşımından yola çıkmayı uygun bulduk. Anne, baba ve eş tarafından Kastamonu’nun soylu ailelerinden beşine mensup diyebileceğimiz Opr. Dr. Şükrü Esen’in hayatı ve çalışmalarına dair, Prof.Eruz’dan aldığımız bilgilere dayalı olarak yazdığımız özgeçmişi Gurur Kaynağımız Kastamonulular’ın II. Cildinde (Ankara 2004, s.20, 132-134) yayımlamıştık. Çok kısa Opr.Dr. Şükrü Esen’in hayatını, çalışmalarını hatırlatalım.
8 Nisan 1917 tarihinde Kastamonu şehir merkezi yakınlarındaki Şadıköy’de doğdu. Babası Mustafa Reşit Bey, annesi ise Saide Hanım’dır. 1938 yılında Kastamonu Lisesini bitirdi. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinde yüksek öğrenimini tamamladı (1938-1944). İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinde Kulak Burun Boğaz Hastalıkları dalında ihtisas yapıp “Tıpta Uzmanlık Diploması”nı aldı (1951). İsviçre ve Almanya’da üniversite hastanesi kliniklerinde bir yıl çalışıp bilgi ve tecrübelerini geliştirdi. Memleketi Kastamonu’nun Devlet Hastanesinde hemşehrilerine hizmet etmek istedi. 1952-1957 yılları arasında Kastamonu Devlet Hastanesinde KBB Kliniğini kurup birçok hastayı iyileştirdi. Bizim de, galiba 1955 yılında boğazımızdan bademcik ameliyatımızı yapmıştı. Kastamonu Devlet Hastanesindeki hizmetleri sırasında güleryüz ve güzel ahlakıyla, parayı ön planda tutmayan davranışlarıyla halkın takdirini kazandı. 1957 yılında DP’den milletvekili seçildi. 27 Mayıs 1960 askerî darbesinden sonra tutuklanıp Yassıada’ya gönderildi. Yargılandı, beraat etti. 1962-1967 yılları arasında Almanya Üniversite kliniklerinde çalıştı. Yurda dönüşünde Haydarpaşa Numune Hastanesi KBB Kliniği Şefi olarak görev yapıp (1967-1982) emekliye ayrıldı. Kadıköy’de bir muayenehane açıp hastalarına şifa dağıtmayı sürdürdü (1982-1997). Ayrıca, yaz tatillerinde Mehran7da köylülerine şifa dağıttı.Hatalı bir ameliyat sonucu rahatsızlandı, doktorluğu bıraktı. 4 Mayıs 2017 tarihinde İstanbul’da öldü. Mezarı, Karacaahmet Mezarlığı’ndaki aile kabristanındadır…
Kitabın arka kapağında, Prof.Eruz’un duygu dolu şu satırlarını okuyoruz: “Babam bir yüzyıl boyunca güzel gözleriyle yaşadığı dünyaya baktı. Ben de her kız çocuğu gibi kahramanım olan babamın gözlerine baktım, babacığım demeye başladığım ilk günden beri.
Bu kitabı yazmak için uzun yıllar çalıştım. Belgeleri aradım buldum, bir araya getirdim. Sayısız röportaj yaptım. Şimdi kendi kendime şu soruyu soruyorum. Neden yazma gereği duydum bu kitabı? Yanıtı dilimin ucunda hazırdı: Bu yüce gönüllü, bilgili, sevgili insanın yaşamı okurların yüreklerine dokunsun istedim. Babam tek bir insana dahi örnek olabilecekse bu kitabı yazmam gerekir diye düşündüm.
Yüzyıla Derin Bakış aslında hem babamın hayata bakışı, hem benim ve onun şifalı parmakları ve merhametli, bilge kişiliğiyle dokunduğu sayısız insanın ona bakışı. Türkiye’nin çalkantılı tarihinde farklı duraklarda soluklanan bir hekimin öyküsü. Bilime inanan bir insan evladının yüz yıllık erdemi anlatılıyor bu kitapta. Tek dileğim bu tanıkların siz sevgili okurlar üzerinden sonraki nesillere ulaşması.”
Kitabın bölümleriyle bazı bölüm alt başlıkları ise şöyle:
I.Bölüm: Opr.Dr. Şükrü Esen’in Yaşam Öyküsü
Reîsülküttâb Hacı Mustafa Efendi/Reiszadeler, Kastamonu Mebusu Salim Efendi, Babamın Hastalarla Anıları, Damadı Yük. Müh. Aytaç Eruz ve Mehran, Mehran ve Babamın Hastaları, Babamın Kastamonu’ya Tayini, Babam ve Sevgili Hastaları.
II.Bölüm: Haydarpaşa Numune Hastanesi KBB Kliniği, Almanya
Haydarpaşa Numune Hastanesi, Babamın Arkadaşları/Dünyaca Ünlü Yabancı Hocalar, Krefeld Tıp Fakültesi, Babamın Asistanları, Babamın Hemşireleri, Babamın Hastalara Yaklaşımı.
III.Bölüm: Röportajlar, Babamın Ataları, Anılar, Rahatsızlığı
Prof.Dr. Süleyman Dîrvane, DP-Yassıada Yargılamaları, Babamın Babası Reşit Esen, Babamın Annesi Kastamonu Mütesellimi Torunu Saide Hanım, Babamla Röportaj, İstiklâl Yolu ve Halime Çavuşlar, Babamın Arkadaşları, Babamın Askerliği, Etli Ekmek, Annem Babam ve Hayır İşleri, Kastamonu’nun Güzel Dili.
IV.Bölüm: Tıp Öğrenimi, Evliliği, DP Milletvekilliği
Tıp Fakültesi Eğitimi ve Hocaları, İlk Eşi Müzehher Esen, Tıpta Uzmanlık Eğitimi, Savaşta Esir Düşen İngiliz Askerleri, Zekiye Esen’le Evleniyor, Almanya ve İsviçre’de Uzmanlık Eğitimi, Kastamonu, Kastamonu Milletvekilliği, Babamın Milletvekili Maaşı, Abdurrahmanpaşa Lisesi.
V.Bölüm: Yassıada
Ve 1960 İhtilali, Babam Yassıada’yı Anlatıyor, Yassıada Mektupları, Babamın Utancı, İdamlar, Ve Babam Utanmaya Devam Ediyor.
Son Bölüm: Sevgili Kızım Sâkine
Maceracı Babacığım, Menderes’e Cımbız Suçlaması, Muzaffer Esen’in Sözü: Devlet Çeşmesinden Su İçmem, Annemin Öğretmeni Şair Vecdi Bingöl, Kanlıca 1 Nisan 2018, Kitabın Sonuna Gelirken.
Son Söz, Kitabın Öyküsü, Kaynakça, Kim Kimdir? Dizin, Kavram Dizin.
Ekler:
Kimlik belgeleri, pasaportu, diplomaları, kitapları, aile şeceresi, Kastamonu’da Opr.Dr. Şükrü Esen ve ailesi adına açılacak bir müzeye, bir mekâna ya da Kent Tarihi müzesine hibe edilmesi düşünülen nesnelerin listesi, Prof.Dr. Sâkine Esen Eruz’un kitapları.
Çok sayıda fotoğrafın da yer aldığı kitabın bazı bölümleriyle ilgili müstakil köşe yazıları yazmayı sürdüreceğiz. Söz gelimi; Şükrü Esen’in Kastamonu Devlet Hastanesi, Kastamonu Lisesi Anıları, Kastamonu’nun Güzel Dili, Etli Ekmek gibi.
Nisan ve mayıs ayları Opr.Dr. Şükrü Esen’in doğum ve ölüm yıl dönümleri. Kendisini saygıyla, rahmetle anıyor, kızı Prof.Dr. F. Sâkine Esen Eruz’u da bu değerli çalışması dolayısıyla içtenlikle kutluyoruz…
NAİL TAN
